Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından:
BOZULABİLİR GIDA MADDELERİNİN TAŞIMACILIĞINDA KULLANILACAK ÖZEL EKİPMANLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, bozulabilir gıdaların taşınmasında, taşıma koşullarına ilişkin teknik şartları iyileştirmek suretiyle gıda güvenliğini sağlamak için bu faaliyetlerde yer alan taşımacıların haklarını, sorumluluklarını ve yükümlülüklerini belirlemek ve bu taşımacılık faaliyetinde kullanılacak özel ekipmanların test, onay, muayene ve belgelendirme işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) Bozulabilir gıdaların taşınması faaliyetinde yer alan taşımacıları,
b) Bozulabilir gıdaların taşımacılık faaliyetinde kullanılacak özel ekipmanları (yalıtımlı ekipmanlar, soğutucu/ısıtıcı cihaz, taşıt, araç gereç ve benzeri),
c) Tüm kamu kurum ve kuruluşlarının bozulabilir gıda taşımacılık faaliyetlerini,
ç) Ülkemiz sınırları içerisindeki karayolları üzerinde yabancı plakalı taşıtlarla yapılan uluslararası taşımaları, kapsar.
(2) Bu Yönetmelik;
a) Uluslararası anlaşmalar ile savaş hali ve olağanüstü hallerde uygulanacak mevzuat hükümlerine göre yapılan taşıma işlemlerini,
b) Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya dâhil edilmeyen bozulabilir gıdaların ulusal veya uluslararası taşımacılığını, kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 5/3/2020 tarihli ve 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 477 nci ve 508 inci maddeleri ve 25/4/2012 tarihli ve 6298 sayılı Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair
Kanun ile katılmamız uygun bulunan Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmaya dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Araç partisi belgelendirme: Referans bir ekipman üzerinde yapılan tip testi sonucunda düzenlenen rapora istinaden belirli bir sayı ile sınırlı kalmak üzere ekipman üzerinde fiili inceleme yapılmaksızın onaylı tipe uygun üretilmiş her bir ekipman için yapılan ATP Uygunluk Belgesi/Sertifikası düzenleme işlemini,
b) ATP: Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Bu Taşımacılık Faaliyetinde Kullanılacak
Özel Ekipmana İlişkin Anlaşmayı,
c) ATP İşletme Yetki Belgesi: Bu Yönetmelikte ve bu Yönetmelik uyarınca yayımlanan düzenleyici işlemlerde belirtilen yükümlülükleri yerine getiren ve faaliyete geçebilecek durumda olan muayene ve tip test merkezlerine Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca verilen belgeyi,
ç) ATP muayene merkezi: Bu Yönetmelik kapsamında yalıtımlı ekipman ve soğutucu/ısıtıcı cihazların muayene ve doğrulamalarını yapmak üzere belirtilen şartları sağlayan ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ATP İşletme
Yetki Belgesi verilen tesisleri,
d) ATP tip test merkezi: ATP Anlaşması kapsamında yalıtımlı ekipman ve soğutucu/ısıtıcı cihazların testlerini yapmak üzere belirtilen şartları sağlayan ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından ATP İşletme Yetki Belgesi verilen tesisleri,
e) ATP Uygunluk Sertifikası/Belgesi: Bozulabilir gıda taşınan özel ekipmanların ATP Anlaşmasında belirtilen standartlara uygunluğunun denetiminin test/muayene raporuyla teyidi sonucunda, bu rapora dayanılarak ATP Anlaşmasının EK 1, İlave-3 bölümünde yer alan formata ve içeriğe uygun olarak düzenlenen belgeyi,
f) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
g) Bozulabilir gıda: ATP Anlaşmasıyla belirlenmiş olan bozulabilir gıdaları,
ğ) Bozulabilir Gıda Taşıma Belgesi: ATP Anlaşmasının gerekliliklerini sağlayamayan ancak, yurt içinde ve ATP Anlaşmasına taraf olmayan ülkelere bozulabilir gıda taşımacılığında kullanılmak kaydıyla eski araçlar için Bakanlığın belirlediği usul ve esaslara göre düzenlenen belgeyi,
h) İdare: Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünü,
ı) İlk muayene: Özel nakliye ekipmanlarına ilk defa Bozulabilir Gıda Taşıma Belgesi düzenlenmesi için
Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yapılan muayene ve test faaliyetlerini,
i) İstisnai muayene: Özel nakliye ekipmanlarının üstünde yapılan tamirat/tadilat gibi işlemler veya tasarım tip değişiklikleri sonucunda yapılan ve yapılan işleme göre periyodik muayene yerine kabul edilen muayene işlemini,
j) İşletme: Kamu kurum ve kuruluşları da dahil olmak üzere, kâr amacı bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerde bulunan gerçek ve tüzel kişileri,
k) Kanun: 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununu,
l) Onay kuruluşu: Bakanlık tarafından yetkilendirilen ve bu Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilecek test ve muayeneleri onaylayan kurum/kuruluşları,
m) Özel nakliye ekipmanı: ATP Anlaşmasının Ek 1’inde tanımlanan yalıtımlı kutu/ekipman ve varsa
soğutucu/ısıtıcı cihazdan oluşan ekipmanları (araç üstyapıları, konteynerler, yalıtımlı taşıma kapları ve benzeri),
n) Özmal taşıt: Araç tescil belgesinde yetki belgesi sahibi adına kayıtlı taşıtı,
o) Periyodik muayene: Özel nakliye ekipmanlarının, ATP Anlaşmasında öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak (eski ekipmanlar için Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun olarak) yapılan muayene, deney ve test faaliyetlerini,
ö) Rapor: Tip onay testi ve periyodik/istisnai muayene ve üretimin uygunluğunun kontrolü sonucu düzenlenen dokümanı,
p) Sıcaklık İzleyici/Kaydedici Periyodik Doğrulama Raporu: ATP Anlaşmasının Ek 2, İlave-1’inde belirtilen şartları sağlayan cihazlara yapılan periyodik doğrulama işlemi sonucunda düzenlenen raporu,
r) Taşımacı: 8/1/2018 tarihli ve 30295 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, M3, N1, N2, P1, P2 yetki belgesi sahiplerini,
s) Taşıt (Araç): Bozulabilir gıdaların taşınmasında kullanılan nakliye ekipmanlarının taşımacılığının yapılması amacıyla ilgili mevzuata uygun olarak imal edilen en az dört tekerlekli ve azami tasarım hızı 25 km/s’den fazla olan kamyon, kamyonet ve bunlar tarafından çekilmesine izin verilen römorklar ile çekici türündeki taşıtlarla çekilen yarı römork veya römork türündeki taşıtlar ve bu amaçla özel donanımı bulunan diğer taşıtları,
ş) Test/Muayene altyapı değerlendirmesi: Tip testi ve periyodik muayeneler kapsamında faaliyet yürütmek isteyen başvuru sahibi işletmelerde onay kuruluşu tarafından gerçekleştirilecek incelemeyi,
t) Tip: Tip testi yapılan ve uygun bulunan prototip ile ATP Anlaşmasında belirtilen sınırlar içinde malzeme, şekil, fonksiyon ve imalat yöntemi açısından aynı özelikleri gösteren ürünlerin oluşturduğu seriyi,
u) Tip testi: Yeni üretilen özel ekipmanların (prototip) ısı aktarım katsayısı ve yalıtım türünü tespiti ile
soğutucu/ısıtıcı cihazların kapasitesinin belirlenmesi amacıyla, ATP Anlaşmasında belirtilen yöntemlere uygun olarak, ATP tip test merkezlerinde gerçekleştirilen test faaliyetleri sonucunda onay kuruluşu tarafından tip testi onay raporu düzenlenmesi için yürütülen işlemleri,
ü) Üretimin uygunluğunun kontrolü: İlgili ulusal ve uluslararası düzenlemelerde öngörülmüş kapsam ve belirlenmiş kriterlere göre üretim yerinde gerçekleştirilen kontrolü, ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte geçen ve bu maddede yer almayan terimler veya kavramlar için, ATP Anlaşmasında yer alan tanımlar geçerlidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Taşımacılık Faaliyetlerine İlişkin Genel Kurallar
Taşımacılık faaliyetlerinde genel kurallar
MADDE 5 – (1) Bozulabilir gıdaların taşınmasında kullanılan özel nakliye ekipmanlarında bu Yönetmelikte belirtilen hususlar doğrultusunda ATP Uygunluk Belgesi veya Bozulabilir Gıda Taşıma Belgesi bulunması zorunludur.
Ülkemizde imal edilen veya yurt dışında imal edilip ülkemizde tescil edilen söz konusu ekipmanların belgeleri, Bakanlık veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluşça düzenlenir.
(2) Bozulabilir gıdaların taşınmasında kullanılan özel nakliye ekipmanlarında ATP Anlaşmasında tanımlanan etiket ve işaretlerin kullanılması zorunludur.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere bu Yönetmelik kapsamında bozulabilir gıda taşımacılığı faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişiler, Karayolu Taşıma Yönetmeliğine
göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, M3, N1, N2, P1 ve P2 yetki belgelerinden herhangi birine sahip olmak zorundadırlar.
(4) Onay kuruluşu, ATP muayene merkezleri ve işletmeler bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleriyle ilgili olarak Bakanlıkça yayımlanan düzenleyici işlemlere uymakla yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Taşımacılık Faaliyetinde Yer Alan Özel Nakliye Ekipmanı Kullanıcılarının Yükümlülükleri
Özel nakliye ekipmanı kullanıcısının yükümlülükleri
MADDE 6 – (1) Bozulabilir gıdaların taşımacılık faaliyetinde yer alan özel nakliye ekipmanı kullanıcılarının yükümlülükleri şunlardır:
a) Nakliye ekipmanının, taşınan gıdaya göre ATP veya Bakanlıkça yayımlanan usul ve esaslar uyarınca uygun işaret sınıfına sahip olmasını sağlamak.
b) Ekipmana ilişkin onay kuruluşunca düzenlenmiş ATP Uygunluk Belgesi veya Bozulabilir Gıda Taşıma
Belgesi bulundurmak ve nakliye ekipmanını bu belgelere uygun olarak işaretlemek.
c) Periyodik muayene tarihi gelen veya herhangi bir tamirat tadilat sonucu istisnai muayene yapılması gereken nakliye ekipmanlarının muayenelerini yaptırarak belgelerinin güncelliğini takip etmek ve yapılan denetimlerde bu belgeleri ibraz etmek için ekipmanla birlikte bulundurmak.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ATP Muayene/Tip Test Merkezlerinin Görevlendirilmesi ve Yetkilendirilmesi
ATP muayene/tip test merkezlerinin muayene merkezlerine ilişkin genel hükümler
MADDE 7 – (1) Bozulabilir gıdaların taşınmasında kullanılan özel ekipmanların (yalıtımlı ekipmanlar,
soğutucu/ısıtıcı cihazlar) onay işlemleri için ihtiyaç duyulacak tip testleri;
a) Onay kuruluşlarına ait merkezlerde,
b) Onay kuruluşunun atadığı onay kuruluşu uzmanı gözetiminde, Bakanlık tarafından ATP İşletme Yetki Belgesi verilen test merkezlerinde,
c) Bakanlık tarafından yayımlanan usul ve esaslarda belirtilen ilave şartları karşılamaları ve ATP İşletme Yetki Belgesinde belirtilmesi halinde, Bakanlık tarafından ATP İşletme Yetki Belgesi verilen test merkezlerinde, yapılır.
(2) Bozulabilir gıdaların taşınmasında kullanılan ekipmanların ilk/periyodik/istisnai muayene işlemleri;
a) Onay kuruluşlarına ait merkezlerde,
b) Onay kuruluşunun atadığı onay kuruluşu uzmanı gözetiminde, Bakanlık tarafından ATP İşletme Yetki Belgesi verilen muayene merkezlerinde,
c) Bakanlık tarafından yayımlanan usul ve esaslarda belirtilen ilave şartları karşılamaları ve ATP İşletme Yetki Belgesinde belirtilmesi halinde, Bakanlık tarafından ATP İşletme Yetki Belgesi verilen muayene merkezlerinde, yapılır.
(3) Her halükârda tüm tip test/muayene merkezlerinde düzenlenen ATP Tip Test Raporu ve
nakliye ekipmanına özel olarak düzenlenen belgeler onay kuruluşu tarafından hazırlanır ve onay kuruluşu uzmanı tarafından imzalanır. Test ve muayenelerin Bakanlık tarafından yetkilendirilen işletmelerde yapılması onay kuruluşunun sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
(4) ATP muayene/tip test merkezleri, Bakanlık tarafından yayımlanan usul ve esaslarda belirtilen asgari altyapı ve personel niteliklerini karşılamak zorundadır.
(5) ATP muayene/tip test merkezleri personeline ATP Anlaşması ve bu Yönetmelik kapsamında onay kuruluşu tarafından eğitim verilerek, personel sertifikalandırılır. İlgili personel 2 yıllık periyotlarda onay kuruluşu tarafından yenileme eğitimine alınır.
(6) Onay kuruluşu kendi sahip olduğu, tip test ve muayene merkezlerinde bu Yönetmelikte belirtilen bütün şartları karşılamak zorundadır. Onay kuruluşuna ait merkezlerin ATP İşletme Yetki Belgesi alması zorunlu değildir.
(7) Test ve muayeneler sonucunda elde edilen ham veriler ve raporlar basılı veya elektronik ortamda tip testleri için 10 yıl, muayeneler için 3 yıl süre ile saklanmak üzere ATP tip test ve muayene merkezleri ile onay kuruluşu tarafından arşivlenir.
(8) Raporlar, belge ve sertifikalar, onay kuruluşu tarafından Bakanlık U-net otomasyon sistemine elektronik ortamda aktarılır. Söz konusu bilgiler, istenmesi halinde Bakanlığın onayı ile ilgili kamu kurum/kuruluşların bilgisine açılabilir.
(9) Onay kuruluşuna ibraz edilen ekipmanlara ait tip onay bilgilerinin gizliliğini temin etmek ATP muayene ve ATP tip test merkezi ile onay kuruluşunun sorumluluğundadır.
(10) ATP tip test ve muayene merkezleri ile üretici, ekipman sahibi/işleticisinin arasında çıkan
anlaşmazlıklardan onay kuruluşu sorumlu değildir.
Başvuru, değerlendirme ve onay
MADDE 8 – (1) ATP muayene veya ATP tip test merkezi olmak isteyen kuruluşlar başvurularını Bakanlık tarafından yayımlanacak usul ve esaslarda belirtilen dokümanlarla birlikte onay kuruluşuna yapar.
(2) Bakanlık ve/veya onay kuruluşu tarafından başvuru sahibi kuruluşlarda test/muayene altyapı değerlendirme incelemesi gerçekleştirilir.
(3) Bakanlık tarafından ATP İşletme Yetki Belgesinin düzenlenmesine müteakip, ATP İşletme Yetki Belgesinde belirtilen kapsama uygun olarak onay kuruluşu tarafından ilgili işletmede faaliyetlere başlanır.
(4) ATP muayene ve tip test merkezlerinin sayı ve illere göre dağılımı konusunda düzenleme yapma yetkisi Bakanlığa aittir.
İşletme süresi
MADDE 9 – (1) Bakanlık tarafından ATP muayene veya ATP tip test merkezleri için düzenlenen ATP İşletme Yetki Belgeleri beş yıl süre için geçerlidir. İşleticilerin belgelerini yenilemek istemeleri halinde ATP İşletme Yetki Belgesinin geçerlilik süresinin bitimine 90 gün kala müracaat etmeleri gerekir.
Ücretler
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen ATP İşletme Yetki Belgesi ücreti, bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren otuzbin Türk Lirasıdır. İşletme Yetki Belgesinin yenilenmesinde ücretin %15’i alınır.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında olup bozulabilir gıda taşımacılığında kullanılacak özel ekipmanların, tip testi ve muayeneleri ile ilgili olarak onay kuruluşu ve muayene merkezi tarafından alınacak ücretler, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesine müteakip Bakanlıkça yayımlanır.
(3) Bakanlıkça tespit ve ilan edilmiş olan ücret tarifesi, onay kuruluşu, ATP muayene veya ATP tip test muayene merkezleri tarafından ilgililere duyurulur.
(4) Bakanlıkça tespit ve ilan edilen muayene ücretleri ve ATP İşletme Yetki Belgesi ücreti, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Test, Muayene ve Belgelendirme Süreçleri
ATP Tip Onay Testi işlemleri
MADDE 11 – (1) ATP Anlaşmasına dâhil olan bozulabilir gıda taşımacılığında kullanılan özel ekipmanların (yalıtımlı ekipmanlar, soğutucu/ısıtıcı cihazlar) tip onay testi işlemlerinin üreticiler tarafından yaptırılması gerekmektedir. Başvuru, üretici tarafından onay kuruluşunca duyurulan dokümanlarla birlikte onay kuruluşuna yapılır.
(2) Dosyanın doküman yönünden onaylanmasını müteakip üretici tarafından, Bakanlıkça yetkilendirilen ATP tip test merkezine başvuruda bulunulur. ATP tip test merkezi tarafından, başvuru sahibine verilen randevu tarihi onay kuruluşuna bildirilir.
(3) ATP Tip Onay Testine hazırlanan yalıtımlı ekipmanın, soğutucu/ısıtıcı cihaz referans ünitesinin, teste hazır halde ve ilgili test tarihinde ATP tip test merkezinde bulunmasından başvuru sahibi sorumludur.
(4) Tip testlerine ilişkin veriler ATP tip test merkezi yetkili personeli tarafından elektronik ortamda alınara teste ilişkin tutanak ve ara rapor ile birlikte ATP Tip Onay Test Raporunun düzenlenmesi için bir nüshası üreticiye ve bir nüshası onay kuruluşuna teslim edilir.
(5) Başvuru sahibinin üretim yerinin uygunluğu onay kuruluşu tarafından incelenerek raporlanır.
(6) Tip Test işlemleri tamamlanan ve üretim yeri uygun bulunan üreticilere onay kuruluşu tarafından tipe özgü olarak ATP Tip Test Raporu düzenlenir ve başvuru sahibine teslim edilir.
(7) Üreticiye özel olarak tipe özgü düzenlenen test raporuna istinaden, üretimi yapılan her bir
yalıtımlı ekipman için ATP Uygunluk Belgesi hazırlanabilir.
(8) Her bir özel nakliye yalıtımlı ekipmanın aynı tipteki üretimleri için 250 ekipmanlık bir partide 1 referans ünite üzerinde tip testlerinin yenilenmesi gerekir. Tip test tarihinden itibaren 2 yıllık üretim sürecinde üretim sayısının 250 adedi geçmesi durumunda, tip testinin tekrarı tip test tarihinden itibaren 2 yılın sonunda yapılır. Tip test tarihinden itibaren 6 yıllık üretim sürecinde 250 araçlık parti üretim sayısına ulaşılamadığı durumlarda üretim sayısına bakılmaksızın tip testi tekrarlanır.
(9) Soğutucu/ısıtıcı cihazlar için ATP Tip Test Raporunun geçerlilik süresi onay tarihinden itibaren 6 yıldır. Soğutucu/ısıtıcı cihazlar için ayrıca bir ATP Uygunluk Belgesi düzenlenmez.
(10) Tip test raporları üretici firma adına, bu test raporlarına istinaden nakliye ekipmanı için düzenlenecek ATP Uygunluk Belgesi ekipman sahibi/işleticisi adına düzenlenir.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı
